Hoe trauma in ons lichaam opslaat.

In dit artikel schrijf is een beschrijving over bovenstaande solo podcast die ik opname voor Eindbazen. Het gaat over trauma dat opgeslagen zit in het lichaam. Ieder mens krijgt op vroege leeftijd al te maken met vormen van trauma. Dit betreft niet persé fysiek letsel maar is vaker een gevolg van impactvolle gebeurtenissen op fysiek, mentaal of emotioneel niveau. Oorzaken van trauma schuilen in simpele maar complexe dingen zoals liefdesverdriet, mentale mishandeling, eenzaamheid, pesterijen, niet gezien worden op school of door je ouders, verslavingen of andere stressvolle gebeurtenissen zoals scheidingen, mishandeling en andere vormen van ongezonde druk.

Wat kunnen we leren van zoogdieren en trauma.

Zoogdieren weten van nature hoe ze trauma van zich zich af kunnen schudden en dit uit hun systeem kunnen verwijderen. Wij mensen hebben onszelf aangeleerd om dit vast te houden. We worden en met alle gevolgen van dien. Trauma dat zich opslaat in het lichaam komt negatief tot uiting in onze relaties, ons zelfvertrouwen en in het maken van onze beslissingen. Deze onzichtbare littekens vormen een groot gedeelte van ons gedrag in het dagelijkse leven, in relaties of op ons werk. 

In deze podcast bespreekt Wiggert zijn ervaringen, verschillende manieren om trauma te genezen en legt stapsgewijs wat er voor nodig is om trauma te genezen.

Voor zij die interesse hebben in Wiggert zijn Rite of Passage Retreat - ga naar www.wiggertmeerman.com

Ons lichaam is gemaakt om met trauma om te gaan. Zo open ik deze aflevering met een verhaal van een man die aangevallen wordt door een tijger. Zijn lichaam zorgt ervoor dat hij in een dissociatieve staat komt. Dat wil zeggen dat hij wel doorheeft wat er gebeurd maar niet de pijn of de angst voelt. Deze tijdelijke verlamming lijkt een beschermingsmechanisme van moeder natuur. Die staat van zijn verdoofd de pijn en laat ons ‘afwezig’ zijn. Deze staat zou tijdelijk moeten zijn maar bij diep trauma, vooral waarbij onmacht en ‘niet kunnen ontsnappen’ een thema zijn, kan deze staat de normale staat van zijn worden bij een persoon. Alsof deze zich heeft afgesloten van de wereld. Dit kan natuurlijk ook in verminderde vorm voorkomen.

Mijn persoonlijke ervaringen met trauma zijn er een aantal. Zelf heb ik jarenlang in een huishouden gewoon waar dagelijks mentaal, verbaal of fysieke geweld voorkwam. Hoe gek het ook klinkt, je gaat vanzelf wennen aan de stress. Alsof je lichaam en geest wennen aan de situatie. Continue alert en in vlucht of vecht modus

Die stress zit zo diepgeworteld dat ik een keer een film keek met superster Ben Affleck die de hoofdrol speelde in de The accountant. In die film wordt hij samen met zijn broertje opgevoed door een vader die zijn militaire discipline op zijn kinderen overbrengt. Zijn broertje is niet de favoriet en krijgt regelmatig oneerlijke fysieke straf. Dit voorval maakte mij letterlijk misselijk en verdrietig toen ik de film keek. De film rakelde een oude herinnering (een trauma) op. Ik ben daarmee naar een regressie therapeut gegaan waar ik de betreffende gebeurtenis opnieuw her-beleefd heb en opgelost heb.

Waarom is het belangrijk is om stress van je af te schudden?

Zoogdieren hebben van nature de gewoonte om stress van zich af te schudden. Een geschrokken hert schudt zijn poten uit om de stress uit zijn lichaam te gooien. Schibberen, bibberen, huilen zijn natuurlijke manieren om de stress af te voeren van het lichaam.

In onze maatschappij word al snel geleerd dat we dit niet moeten doen. Termen als niet bang zijn, stel je niet zo aan, vertel er maar niks over tegen je vader of er niet over kunnen praten zijn voldoende om het aanwezige gedachtengoed, te veranderen in een diepgeworteld trauma. Zodra je jouw verdriet, pijn of gevoelens niet kan (of zelf wilt) uiten, ontstaat er een probleem. Er is geen ruimte geboden om het te verwerken. 

Is dat gezond? Ik denk het niet. Het is ruimschoots wetenschappelijk bewezen dat je gevoelens en emoties ervoor kunnen zorgen dat je fysieke klachten krijgt. Zoogdieren die in Afrikaanse safariparken een verdoving kregen, kregen daardoor een stressprikkel. Ze schrokken en wilde vluchten maar vielen verdoofd neer. Ze hebben de stress in dat moment niet kunnen ventileren. Wanneer ze weer bijgebracht worden, nadat ze geopereerd op vervoerd zijn, is het van belang dat de parkrangers de eerste de stressprikkel oproepen. Het dier zal briessen, trappen, schudden, etc. Hierdoor kan het dier de stress ventileren. Doet men dit niet dan valt het dier een aantal dagen later dood neer. Dat is de impact die stress op ons lichaam kan hebben wanneer het niet geventileerd word.

Dit zijn zeven stappen om trauma uit het lichaam te krijgen.

1. Bewustwording

Je gedrag bestaat uit herhalende patronen. Trauma zorgt voor een groot deel wat die gedragspatronen zijn. Het wil je beschermen voor herhaling. Je zal je bewust moeten worden van je gedachten, gevoelens en handelingen. Dat is niet makkelijk maar zodra je bijvoorbeeld per dag gaat opschrijven 

Voorbeeld 1. 

Als je ouders gescheiden zijn is er een kans dat jij jezelf aangeleerd hebt om continue alles te willen sussen. Dat je slecht tegen conflict kan en zo dit zo veel mogelijk probeert te vermijden. Logisch, als kind waarborg je de veiligheid van je welzijn beter als je ouders samen zijn.

Voorbeeld 2.

Je vader gaf je niet de aandacht die je nodig had. Sterker nog, het was nooit goed. Hierdoor kan je een onherroepelijke drang naar succes & erkenning ontwikkelen. Dat zorgen dat je perfectionistisch bent geworden, verslaafd aan hard werken of continue erkenning zoekt van anderen.

Bewustwording van deze gedragingen zorgen ervoor dat je andere keuzes kan maken. Je wilt immers niet in het verleden blijven leven.

2. Spreek je gevoelens en gedachten.

Waarom is het uiten van je gevoel belangrijk? Het vertelt namelijk hoe jij je voelt en dat is belangrijk om je eigen grenzen aan te geven. Als je jezelf niet kan of mag uiten kom je namelijk in een ‘depressie’. Het tegenovergestelde van depressie is expressie. Als jij jezelf niet kunt uiten in spraak, creativiteit, passies en manier van zijn, dan ontstaat er een depressie of burn out. Bij mijn vrienden in de Amazone geniet ik van de dagelijkse ‘talking stick’ momenten. Iedereen krijgt even de tijd om in het midden van de kring te gaan zitten met een houten attribuut. Je mag dan vertellen wat je wilt. Wat er in je omgaat, wat je angsten zijn of waar je dankbaar voor bent. Zo weet iedereen wat er in je omgaat en heb jij je systeem geventileerd.

3. Uit je hoofd. In je lichaam.

Voelen wat er in je omgaat doe je in je lichaam. Nadenken, malen en piekeren doe je in je hoofd. Trauma kan ervoor zorgen dat we ons gevoel verdoven. Want als je niet hoeft te voelen, heb je er geen last van. In de extreme situatie kan de bovenin beschreven ‘dissociatieve staat’, de normale staat van zijn worden. Afgestompt van de buitenwereld.

Vaak als ik iets vraag aan mijn studenten antwoorden ze met; daar moet ik even over nadenken. Ik vraag ze dan waarover ze moeten denken want het diepe weten zouden ze in hun lichaam moeten voelen. Enthousiasme, angst, twijfel is een gevoel. Dat is heel snel en direct. Als je met je partner voor het eerst in de kroeg een kus geeft, hoef je niet na te denken of dit wel de juiste keus is. Je voelt het.

Om te voelen moet je in je lichaam komen en uit je hoofd. Er zijn tal van stromingen die zich hierop richten. Dynamische meditaties, ademwerk, . Maar om het simpel en toegangkelijk te houden kan je beginnen met wandelen, diep inademen, tien minuten schudden met je lichaam voor het slapen gaan, dansen of sporten. Energie moet stromen en dat gaat niet als je enkel in je bank zit. Ik heb zelf een keer zestig minuten de Wim Hof ademhalingsmethode gedaan en ineens begon ik heftig te huilen. Ik had geen idee waarom of waarvan, maar schijnbaar zat er een emotie in mijn lichaam die ineens loskwam. Zo voelde het en ik denk dat we bij dit soort momenten niet teveel moet willen verklaren. Het gebeurd, het voelde goed en het voelde alsof iets opgelost of getransformeerd werd. 

4. Terug gaan naar de emotie.

De emotie is onverwerkt. Eenmaal terug in het lichaam kan je voelen waar je het voelt. Dat kan variëren van een dichtgeknepen keel, hartkloppingen, pijn in de schouder, buikpijn of andere plekken. Iets wat vast zit moet stromen. De meeste van jullie weten dat ik een groot fan van Ayahuasca ben. Het medicijn uit de Amazone wat je letterlijk je trauma laat overgeven. Dat is niet voor iedereen en ik ben ook geen voorstander van dat idee. Maar er zijn heel veel manieren om de emotie te herbeleven, er opnieuw naar te kunnen kijken en het gevoel te veranderen. Dat kan met hypnotherapie, meditatie, ademwerken, trance reizen, EMDR en tal van andere therapieren. Wanneer de emotie loskomt kan zich dit in fysieke reacties uiten zoals huilen, bibberen, trillen, spierstuipingen, etc. 

5. Het oude gevoel vervangen met een nieuw gevoel.

Als het oude opgeruimd is ontstaan er nieuwe ruimte. Je mag het gevoel of de overtuiging aanvullen met een positief gevoel, een nieuwe kijk of. Dit kan je bijvoorbeeld doen door het oude gevoel uit te ademen en bij inademing ‘liefde’ te sturen naar die plek. Ook hier is niet één manier en per therapeuten of behandelingswijze zal men andere manieren hebben. Het feit dat je ruimte maakt en iets verwerkt betekent ook dat er energetisch iets verandert. Om het niet te zweverig te maken moet je dit vergelijken met een moment dat je huilt. Dat lucht op en geeft een transformatie gevoel in je lichaam, alsof je iets hebt opgelost of geventileerd. 

6. Spendeer tijd in de natuur.

De natuur heeft een genezende werking op de mens. Van oudsher hebben de inheemse bevolkingen hun eigen manieren gevonden om zichzelf, met de natuur, te helen. Een voorbeeld daarvan is mijn lange ‘dieet’ in de jungle waar ik veertig dagen afgezonderd in de jungle heb gezeten. De rust, afzondering en de confrontatie met jezelf werken helend op je geest. Zweethutten zijn zwaar, confronterend en reinigend voor het lichaam en geest. Je normale waarneming is anders.

Andere vormen in samenwerking met de natuur zijn afzondering, vasten van voedsel of water of niet spreken.

7. Verbinding

Liefde is het allerbelangrijkste voor de mens. We willen geliefd zijn en liefde geven. Eenzaamheid is een steeds vaker voorkomend gif in onze maatschappij. Omring jezelf met mensen, een tribe, die het beste met je voorhebben. Het is bewezen dat zelfs in ons diepste vezels een fysieke verandering plaatsvind als we met andere mensen zijn, vastgehouden worden of liefde ontvangen. Find your tribe. Zoek mensen die het beste met je voorhebben, die je steunen en die je niet omlaag praten.

Dit is belangrijk om te weten.

De problemen die je ervaart in je hoofd kun je niet oplossen door nog meer informatie te vergaren. Je zal je gevoel moeten veranderen, de emotie transformeren en het trauma daaronder moeten opruimen. Dit proces is lastig om zelf te doen omdat je ego zo gecompliceerd in elkaar zit dat je jezelf vanalles wijs kan gaan maken. Dit is vaak het geval bij personen die veel bezig zijn met zelfontwikkeling, persoonlijk leiderschap en zelfinzicht. Ze proberen de materie voor zichzelf te verklaren maar vallen daarmee vaak in de valkuilen van hun eigen ego. Omdat dit soort complex is en van jezelf. Feitelijk kan het betekenen dat je jezelf van alles wijs kan maken.

Wat kan jij direct doen?

Schrijf eens op wat er op dit moment in je leven regelmatig voorkomt. Een terugkerend thema waarbij je een negatieve ervaring voelt. Krijg je stress van je baas? Voel je je eenzaam op bepaalde momenten? Wat komt regelmatig terug in je relatie?

Indien je na dit artikel zoiets hebt van wauw, ik moet hier iets mee. Dan is het driedaagse Rite of Passage Retreat waarschijnlijk iets voor je. Drie dagen lang werken we aan helderheid van je leven, krachtig zelfvertrouwen en daadkracht beslissen vanuit gevoel. In dit retreat wordt op meerderde niveaus aandacht gegeven aan het oplossen van oude trauma’s.